یک آیه
عن النعیم
س۱: درباره این آیات شریفه توضیح خواسته‌اند.
«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، کَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ، لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ، ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ، ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ»[1]
ج: «عِلْمَ الْیَقِینِ» یعنی علم هماهنگ با یقین باشد، همانطور که یقین داریم همانطور علم پیدا کنیم.
دومی‌اش «عَیْنَ الْیَقِینِ»، آنچه یقین داریم ان شاء الله روز قیامت با چشم می‌بینیم، بعد هم که کفّار وارد جهنّم شدند «حَقُّ الْیَقِینِ»[2] می‌شود، یعنی یقین همین است دیگر، خدا گفته همه آدم‌ها که کفر ورزیدند نصیب جهنم هستند. آن‌ها که رفتند در جهنم، حق الیقین می‌شود.
س۲: این «عَیْنَ الْیَقِینِ» که فرمودید، با چشم در دنیا می‌بینند یا در آخرت؟
ج: در دنیا نیست که آدم ببیند، بعد از مردن می‌بیند ان شاء الله.
س۳: بعد این سؤال «عَنِ النَّعِیمِ» منظور چیست؟ همین آب و هوا و ... که خدا داده می‌پرسد یا چیزهای دیگری است؟
ج: نعیم یک جور بیشتر نیست، نعمت‌های خدا، بزرگ و کوچکش نعمت خداست.
اما بعضی از نعمت‌ها از نعمت‌های دیگر بزرگتر هستند. در روایت، امام معصوم آن نعمت بزرگ را مطرح کرد. فرمود که از آن نعمت بزرگ معنوی می‌پرسند، آیا ولایت امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه که پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله این همه فرمودند؛ به دست آوردی یا نه؟[3] این نعمت است منتهی بزرگ‌ترین نعمت.
اما کوچک‌تر هم همین است، خدا هفتاد، هشتاد سال چشم داد، گوش داد، همه‌چیز داد، برای چه؟ که ما بیفتیم در خط بندگی و نیفتادیم. می‌پرسند چرا خرج کردی اما کاری نکردی؟ جا دارد سوال شود دیگر. اما آن مهم‌تر است. اکثر مسلمانان آن را ضایع کردند لذا آن مطرح است، سؤال است.
پرسش و پاسخ از عارف بالله حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه31/1/1391
[1] - تکاثر آیات 5 -8
[2] - واقعه آیه 95
[3] - ... قَالَ: کُنَّا یَوْماً بَیْنَ یَدَیْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى ع فَقَالَ لِی لَیْسَ فِی الدُّنْیَا نَعِیمٌ حَقِیقِیٌّ فَقَالَ لَهُ بَعْضُ الْفُقَهَاءِ مِمَّنْ یَحْضُرُهُ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ أَ مَا هَذَا النَّعِیمُ فِی الدُّنْیَا وَ هُوَ الْمَاءُ الْبَارِدُ فَقَالَ لَهُ الرِّضَا ع وَ عَلَا صَوْتُهُ کَذَا فَسَّرْتُمُوهُ أَنْتُمْ وَ جَعَلْتُمُوهُ عَلَى ضُرُوبٍ فَقَالَتْ طَائِفَةٌ هُوَ الْمَاءُ الْبَارِدُ وَ قَالَ غَیْرُهُمْ هُوَ الطَّعَامُ الطَّیِّبُ وَ قَالَ آخَرُونَ هُوَ النَّوْمُ الطَّیِّبُ قَالَ الرِّضَا ع وَ لَقَدْ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع أَنَّ أَقْوَالَکُمْ هَذِهِ ذُکِرَتْ عِنْدَهُ فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ فَغَضِبَ ع وَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا یَسْأَلُ عِبَادَهُ عَمَّا تَفَضَّلَ عَلَیْهِمْ بِهِ وَ لَا یَمُنُّ بِذَلِکَ عَلَیْهِمْ وَ الِامْتِنَانُ بِالْإِنْعَامِ مُسْتَقْبَحٌ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ فَکَیْفَ یُضَافُ إِلَى الْخَالِقِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا لَا یَرْضَى الْمَخْلُوقُ بِهِ وَ لَکِنَّ النَّعِیمَ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ مُوَالاتُنَا یَسْأَلُ اللَّهُ عِبَادَهُ عَنْهُ بَعْدَ التَّوْحِیدِ وَ النُّبُوَّةِ لِأَنَّ الْعَبْدَ إِذَا وَفَى بِذَلِکَ أَدَّاهُ إِلَى نَعِیمِ الْجَنَّةِ الَّذِی لَا یَزُولُ وَ لَقَدْ حَدَّثَنِی بِذَلِکَ أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عَلِیُّ إِنَّ أَوَّلَ مَا یُسْأَلُ عَنْهُ الْعَبْدُ بَعْدَ مَوْتِهِ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ ص وَ أَنَّکَ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ بِمَا جَعَلَهُ اللَّهُ وَ جَعَلْتُهُ لَکَ فَمَنْ أَقَرَّ بِذَلِکَ وَ کَانَ یَعْتَقِدُهُ صَارَ إِلَى النَّعِیمِ الَّذِی لَا زَوَالَ لَهُ... (عیون أخبار الرضا ، ج2، ص: 130