نکته اخلاقی
اولین مرحله تفکر
س: منظور از تفکّری که در روایات سفارش شده چیست[1]؟
ج: تفکّر مراحلی دارد. مرحله ابتدایی که به تقوا کمک می‌کند، به انسان کمک می‌کند زیاد دنبال پول و دنیا ندود تفکّر در مرگ است. آدم جنازه‌ای را که تشییع می‌کنند یک چند قدمی تشییع کند، در فکر برود که این هم مثل من است، مُرد، فردا من هم می‌میرم، حالا این همه آمال و آرزو برای چیست؟
در روایت دستور رسیده که در حال تشییع جنازه به هم سلام نکنید[2]. چون ماهیت تشییع جنازه این است که آدم‌های تشییع کننده را به فکر مُردن می‌اندازد. حالا این بنده خدا دست از دنیا کشیده آمده چند قدم تشییع کند و رفته است در فکر مرگ، اگر به او سلام کنی باید جواب بدهد نخ (فکرش) پاره می‌شود. لذا گفته است رهایش کن و بگذار برود. در فکرش برود برایش مفید است. بنابراین برای کسانی که می‌خواهند از دنیای حرام فرار کنند اولین فکر، فکر در مرگ است که این‌قدر لازم نیست ما جمع کنیم و دنبالش برویم، فردا دنبالش مرگ است هر چه جمع کردیم می‌ماند. اولین فکر برایش این است. البته فکر مراحلی دارد و اولش این است. برای ما مفیدتر همین است.
پرسش و پاسخ از سالک الی الله حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه
مدرسه علمیه حضرت صاحب الأمر عجل الله فرجه3/10/1383
[1] - قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَمَّا یَرْوِی النَّاسُ أَنَّ تَفَکُّرَ سَاعَةٍ خَیْرٌ مِنْ قِیَامِ لَیْلَةٍ قُلْتُ کَیْفَ یَتَفَکَّرُ قَالَ یَمُرُّ بِالْخَرِبَةِ أَوْ بِالدَّارِ فَیَقُولُ أَیْنَ سَاکِنُوکِ أَیْن (کافی ج2 ؛ ص54
[2] - قَالَ کَانَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُول ثَلَاثَةٌ لَا یُسَلَّمُونَ الْمَاشِی مَعَ الْجَنَازَةِ وَ الْمَاشِی إِلَى الْجُمُعَةِ وَ فِی بَیْتِ الْحَمَّامِ. ( کافی ج2 ؛ ص645