نکته اخلاقی
راه بی بن بست
خدای تبارک و تعالی آیه نازل فرموده است که: «مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجا»[1]، اگر مردم تقوا را مراعات کنند منِخدا در مضایق و تنگناهای زندگی برایشان راه بیرون شد فراهم میکنم. انسان عقلش نمیرسد چه کار کند که از این مشکل بیرون بیاید، دیگران هم نمیتوانند کمک بکنند ولی خدا میتواند کمک کند. میگوید اگر تقوا را مراعات کردی این مژده را به تو میدهم در جایی که گیر میکنی، من زود بنبست را باز میکنم و راه حل برایت فراهم میکنم.
خدا برای تثبیت این مسأله یک سوره بزرگ به نام سوره یوسف نازل کرده است. سوره یوسف شاه بیتش همین است که حضرت یوسف که یک جوان چهارده، پانزده ساله بود، در آن کشور نه پدر داشت، نه مادر داشت، نه کس و کار داشت، نه پول داشت، هیچچیز نداشت و در آن خانه یک برده بود. اما طرف مقابل در آن زمان به نظر مردم همهچیز داشت، ملکه بود، کشور مال او بود، پول مال او بود، ارتش مال او بود. یک طرف همهچیز داشت، یک طرف هم هیچچیز نداشت، حضرت یوسف یک کار کرد فقط تقوا را مراعات کرد. کار دیگری نتوانست بکند. در یک صحنهای که گرفتار شده بود و هیچ راهی جز فرار وجود نداشت، همین یک کار را انجام داد، کار دیگری که نتوانست بکند، فقط میتوانست از محیط گناه فرار کند و این کار را کرد. امّا به کجا برود؟! آنطرف درها را بسته بود، ولی حضرت یوسف طرف در بسته فرار کرد. چون تقوا را مراعات کرد خدای متعال به دل مرد آن زن انداخت که یک ساعتی بلند شود و به در خانه برود که وقتی کلید را میاندازد و در را باز میکند آن صحنه را ببیند، آن مرد نه جلوتر رفت و نه دیرتر، دقیقاً موقع همان صحنه رفت، این علم خداست، وقتی شوهر کلید را انداخت و در را باز کرد دید حضرت یوسف دارد جلو میدود و زنش هم عقبتر، او را گرفته است که نگذارد بدود. شوهر زن اولین شاهد صدق حضرت یوسف بود. خدا میگوید من این گونه کمک میکنم. درها بسته بود. خدا چگونه درها را باز کرد؟! کار حضرت یوسف که نبود، کار کسی هم نبود. خانه عزیز مصر است چه کسی میتوانست درش را باز کند؟ خدا میگوید من این گونه به آدم با تقوا کمک میکنم. این وعدهای است که شامل تمام شئون زندگی نه تنها یک انسان بلکه همه انسانها است، اگر تقوا را مراعات کنند.
بنابراین این سوره شاهد است از برای ادعای خود خدا که من کمک انسانهای باتقوا هستم. با هر چه دارم کمک شان میکنم. حضرت یوسف صدیق در کمال ضعف و عجز بود اما چون تقوا را مراعات کرد خدا کمکش کرد، خدا از این وعدههای مادی و معنوی زیاد داده است. بخاطر اینکه انتخاب تقوا سر دوراهی مخالفت و اطاعت برای انسانها آسانتر شود.
درس اخلاق عارف بالله حضرت آیت الله خوشوقت تهرانی اعلی الله مقامه
در مدرسه علمیه حضرت صاحب الأمر عجل الله فرجه 09/ 7 /1383
[1]- سوره مبارکه طلاق آیه 2